Eksperci ogólnopolskiego Programu Rozwoju Eksportu (PRE) uważają, że podkarpacki potencjał eksportowy ma wiele źródeł: od bogactw naturalnych po zaawansowane technologie. Szanse regionu na zagraniczny sukces dodatkowo rosną dzięki unikalnym specjalizacjom przemysłowym. Zgodnie z wynikami ankiety przeprowadzonej podczas konferencji PRE w Rzeszowie, aż 82% podkarpackich firm rozważa ekspansję pozaeuropejską.
W regionie Podkarpacia, kojarzącego się głównie z wyjątkową przyrodą i dziewiczymi Bieszczadami, intensywnie rozwijają swoją działalność firmy, które z powodzeniem zdobywają zagraniczne rynki. Z wynikiem 4,9 mld euro w 2014 r. Podkarpackie zajmowało 8. miejsce pod względem wartości eksportowanych towarów wśród polskich województw, odpowiadając za ok. 5% całości polskiego wywozu.
Unikalne specjalizacje, wyjątkowe szanse na sukces
W eksporcie z regionu zdecydowanie wyróżniają się produkty przemysłu lotniczego, maszynowego i sektora automotive. Eksperci PRE twierdzą, że warto umacniać tę specjalizację. – Handel zagraniczny analizuje się na poziomie gospodarek poszczególnych krajów, ale coraz częściej również na poziomie regionów czy wręcz mikroregionów. Jeśli którekolwiek z polskich województw ma predyspozycje do wypracowania własnej marki eksportowej, to jest to właśnie Podkarpacie – podkreśla Jacek Pacosz, dyrektor Centrum Bankowości Korporacyjnej Banku Zachodniego WBK w Rzeszowie.
Ekspert wskazuje, że krajem, który zgłasza szczególny popyt na produkty sektora lotniczego i motoryzacyjnego jest obecnie Meksyk. Jeśli chodzi o nieco bliższe kierunki, to podkarpaccy eksporterzy swoich szans powinni szukać na rynkach Europy Środkowej, gdzie coraz mocniej rozwija się przemysł motoryzacyjny i gdzie lokują swoje zakłady czołowe koncerny.
Podkarpackie może z sukcesem eksportować produkcję przemysłu drzewnego, papierniczego i meblarskiego. ¬¬– W naszym rankingu Eksportowe TOP50 2016 meble i elementy wystroju wnętrz umieściliśmy na 1. miejscu wśród branż, które mają największe szanse na sukces w eksporcie w najbliższych latach. Powinny zwrócić na to uwagę liczne podkarpackie firmy meblarskie, zarówno te, które już eksportują, jak i te, które dopiero o tym myślą. To doskonały moment na rozwinięcie sprzedaży zagranicznej – dodaje Jacek Pacosz.
Województwo słynie również ze swoich osiągnięć w zakresie IT i nowoczesnych technologii. Na jego terenie są też zlokalizowane liczne huty szkła oraz zakłady produkujące m.in. chemię budowlaną. Eksportowymi rarytasami województwa są słodycze i miód.
Ambicja, jakiej w innych województwach mało
W Europie najważniejszymi kierunkami eksportu województwa podkarpackiego są Niemcy, Wielka Brytania, Francja, Rosja i Ukraina. Podkarpaccy przedsiębiorcy zapytani na spotkaniu PRE w Rzeszowie o najbardziej atrakcyjne dla nich europejskie rynki wskazali na Europę Zachodnią (35% odpowiedzi), Europę Środkową (22%) oraz kraje za wschodnią granicą (22%). Aż 82% podkarpackich firm planuje ekspansję poza Starym Kontynentem. Jak pokazały wyniki ankiety PRE, przedsiębiorcy z Podkarpacia w planach mają podbój Bliskiego i Środkowego Wschodu (29% wskazań), a także Ameryki Północnej i Dalekiego Wschodu (po 16%). – Choć na tle innych województw, w których obyły się już konferencje PRE, odsetek firm deklarujących chęć pojawienia na się na rynkach pozaeuropejskich był zbliżony, to mało który region może pochwalić się już osiągniętymi sukcesami na odległych rynkach. Podkarpackie jest obecne chociażby na rynkach Ameryki Północnej. Stany Zjednoczone i Kanada są w czołówce eksportowych kierunków województwa – podkreśla Jacek Pacosz.
Nowe perspektywy dla eksportu
Wg ekspertów PRE szanse na sukces zagraniczny Podkarpacia dodatkowo podnosi drogowa inwestycja połączenia Litwy z Grecją, czyli tzw. Via Carpatia. Nowa arteria Europy może w znaczący sposób wpłynąć na ożywienie wymiany handlowej między krajami będącymi na jej trasie. – Podkarpackie zostanie połączone szybkim kanałem komunikacyjnym z ogromną częścią Europy i jednocześnie z basenem Morza Czarnego oraz mórz okalających Grecję, łączących się z Morzem Śródziemnym. Na razie Via Carpatia jest w fazie projektu, ale w dalszej perspektywie zachęcałbym firmy do rozejrzenia się na rynkach leżących wzdłuż jej trasy – mówi Jacek Pacosz.
Unia wesprze eksporterów
Już teraz przedsiębiorcy z województwa podkarpackiego mogą rozglądać się za możliwościami uzyskania dotacji unijnych, które będą wspierały lokalne firmy w rozwijaniu działalności w kierunku eksportu. W ramach programu Polska Wschodnia wsparte zostaną działania związane z przygotowaniem do wdrożeniowego modelu biznesowego w MSP w oparciu o internacjonalizację. Wiele firm będzie mogło skorzystać także z dotacji przewidzianych w Programie Operacyjnym Inteligentny Rozwój, np. w ramach Działania: 3.3.1. Polskie Mosty Technologiczne; 3.3.2 Promocja gospodarki w oparciu o polskie marki produktów – Marka Polskiej Gospodarki Brand czy 3.3. Wsparcie MSP w promocji marek produktowych Go to Brand.Pl.
Trudności i czynniki sukcesu
Przedsiębiorcy obecni na konferencji PRE w Rzeszowie uważają, że do osiągnięcia sukcesu w ekspansji zagranicznej trzeba czegoś więcej niż dobrego produktu. Wśród najczęściej wskazywanych czynników sukcesu na pierwszym miejscu pojawił się „dostęp do kompleksowej informacji o potencjalnym rynku” (68%) a na drugim (ex aequo) „produkty finansowe minimalizujące różne ryzyka” (28%) i „zaangażowanie instytucji państwowych w udzielanie pomocy na rynku docelowym” (również 28%).
Jednocześnie podkarpaccy przedsiębiorcy przyznali , że największe trudności w prowadzeniu działalności eksportowej sprawia im znalezienie zagranicznych odbiorców na docelowym rynku (48%) oraz skomplikowane przepisy i procedury prawne (40%).
Przezwyciężenie trudności w działalności eksportowej, szczególnie w kontekście bardzo ambitnych planów podkarpackich eksporterów, wymaga szczególnego wsparcia. – Unikalne możliwości oferuje portal SantanderTrade.com – tu przedsiębiorcy rozwiązują swoje dwa główne problemy. Z jednej strony znajdują analizy, opracowania, raporty, czyli wiedzę o zagranicznych rynkach, z drugiej mają łatwy dostęp do potencjalnych klientów. Częścią portalu jest bowiem panel kojarzący firmy z różnych części świata – mówi Jacek Pacosz. Podkarpaccy przedsiębiorcy na konferencji PRE mogli także dowiedzieć się o innych narzędziach i usługach pomocnych w ekspansji zagranicznej.
Program Rozwoju Eksportu (PRE) to ogólnopolski projekt skierowany do firm, które chcą rozpocząć działalność poza Polską lub które są już obecne za granicą, ale mają dalsze ambicje rozwoju działalności za obcych rynkach.
Inicjatorem PRE jest Bank Zachodni WBK, zaś Partnerami Merytorycznymi Bisnode, Google, Crido Taxand, KPMG i Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych S.A. Na projekt składają się m.in. konferencje, seminaria, śniadania biznesowe oraz wirtualne i stacjonarne misje handlowe. Podczas tych wydarzeń Partnerzy dzielą się z przedsiębiorcami merytoryczną wiedzą i doświadczeniem, m.in. prezentują konkretne, praktyczne narzędzia i rozwiązania z zakresu finansowania handlu zagranicznego, ubezpieczeń, analizy potencjalnych rynków ekspansji, weryfikacji partnerów biznesowych czy możliwości wykorzystania dotacji. Zagadnienia poruszane podczas spotkań PRE są systematycznie konsultowane z przedsiębiorcami i dzięki temu dopasowane do ich zainteresowań.
W pierwszych dwóch edycjach PRE w 2015 r. udział wzięło ponad 1000 przedstawicieli polskich firm. Za pomysł i realizację projektu Bank Zachodni WBK został wyróżniony INNOWATOREM WPROST 2015.
http://www.bzwbk.pl/ms/rozwoju-eksportu/program-rozwoju-eksportu.html
Agnieszka Pietrzak
