Przemysł motoryzacyjny jest najszybciej rozwijającą się gałęzią polskiej gospodarki, ale o tym czy tak pozostanie zadecyduje jego umiejętność dostosowania się do 4. rewolucji przemysłowej. Szczególnie ważny będzie obszar edukacji i kwalifikacji, a jak wynika z badania Exact Systems „Przemysł 4.0 – motoryzacja, edukacja i wyzwania” istnieje duża potrzeba zdefiniowania na nowo metod i celów kształcenia zawodowego. Aż 58% przedstawicieli automotive uważa, że absolwenci szkół wyższych nie są przygotowani do pracy w Przemyśle 4.0. Ponadto, najpoważniejsze bariery wdrażania zasad Przemysłu 4.0 to brak odpowiednio wykwalifikowanych specjalistów (35%) oraz wystarczających kompetencji kadry w zakresie nowych technologii (23%).
Czwarta rewolucja przemysłowa to idea transformacji cyfrowej, opierająca się na wykorzystaniu w produkcji nowoczesnych technologii. Rewolucja ta przekierowuje przemysł w stronę inteligentnej i elastycznej produkcji, która potrafi dostosować się do dynamicznie zmieniających się potrzeb klientów. W szczególności dotyczy zakładów produkcyjnych z branży motoryzacyjnej. – O tym, czy automotive pozostanie kołem zamachowym polskiej gospodarki, zadecyduje jego umiejętność dostosowania się do zmian w ramach czwartej rewolucji przemysłowej. Nie mniejsze znaczenie będzie miał też zakres współpracy pomiędzy sektorem prywatnym, publicznym i nauki. Ze względu na zróżnicowaną i bardzo rozbudowaną matrycę potrzeb edukacyjnych naturalna wydaje się współpraca wszystkich trzech sektorów na polu edukacji nauczycieli szkolnictwa zawodowego i uczelni wyższych – mówi Paweł Wideł, Prezes Związku Pracodawców Motoryzacji i Artykułów Przemysłowych.
Rynek pracy nie nadąża za postępem technologicznym
Badanie „Przemysł 4.0 – motoryzacja, edukacja i wyzwania” zrealizowane przez Exact Systems dowodzi, że zarządzanie talentami, które ma być fundamentem zmian w branży motoryzacyjnej w związku z 4. rewolucją przemysłową, wiąże się z wieloma wyzwaniami. Po pierwsze, więcej niż połowa zapytanych przedstawicieli zakładów motoryzacyjnych (58%) uważa, że absolwenci szkół wyższych nie są odpowiednio przygotowani do pracy w Przemyśle 4.0. Odmienną opinię ma co trzeci ankietowany. Po drugie, dwie najważniejsze bariery związane z wdrożeniem Przemysłu 4.0 w automotive dotyczą kompetencji pracowników. Co trzeci zapytany wskazał na brak możliwości pozyskania odpowiednio wykwalifikowanych specjalistów, a co czwarty na niewystarczające kompetencje kadry w zakresie nowych technologii. Dopiero na trzecim miejscu zostały wskazane bariery finansowe takie jak niepewność dotycząca zwrotu z inwestycji (21% wskazań) oraz koszty dostosowania do standardów zapewniających interoperacyjność (21% wskazań).
Kompetencje 4.0
Wraz z postępem technologicznym zmieniają się oczekiwania pracodawców wobec kandydatów do pracy w branży motoryzacyjnej. Za kluczowe ankietowani uznali: znajomość języków obcych (35%) oraz rozwiązań technologicznych (33%). Kolejne odpowiedzi wyraźnie wskazują jednak na odejście od nacisku na naukę umiejętności praktycznych na rzecz kompetencji miękkich i zdolności do kreatywnego myślenia oraz szybkiego uczenia się. 31% przedstawicieli automotive jest zdania, że na potrzeby Przemysłu 4.0 wśród studentów powinna być rozwijana umiejętność określania priorytetów, co czwarty wskazuje na doskonalenia umiejętności pracy w zespole oraz zarządzania czasem (po 25% wskazań).
– Pamiętajmy, że motoryzacja jest nie tylko pod wpływem rewolucji przemysłowej, ale przechodzi przez głęboki okres transformacji, będącej wynikiem nowych wymogów regulacyjnych, dotyczących m.in. ochrony środowiska, rosnącego znaczenia alternatywnych napędów i elektromobilności oraz innych trendów, takich jak autonomia pojazdów czy odejście od ich własności. To wszystko może całkowicie zmienić DNA samochodu osobowego. Dlatego też, tak ważne jest, abyśmy mogli wymienić się doświadczeniami oraz wpisać się w prace rządu nad strategicznym podejściem do cyfrowej transformacji polskiej gospodarki, próbując odpowiedzieć na kluczowe dla nas wszystkich pytanie, które brzmi, jakie umiejętności i kwalifikacje powinny być rozwijane i w oparciu o jakie modele kształcenia? – podkreśliła Henryka Bochniarz, prezydent Konfederacji Lewiatan, podczas konferencji „Przemysł 4.0, a edukacja i kompetencje”.
Edukacja 4.0
Wypełnienie tzw. luki kompetencyjnej i sprostanie kadrowym wymogom Przemysłu 4.0 wiąże się ze zmianą edukacji zawodowej w Polsce. Większość ankietowanych (42%) uważa, że dostęp do pracowników o odpowiednich kompetencjach byłby możliwy dzięki wsparciu rządu dla firm w edukacji i przekwalifikowaniu pracowników. 38% przedstawicieli branży motoryzacyjnej jest zdania, że należy na nowo zdefiniować listę zawodów wraz z wymaganymi kompetencjami, a 29% twierdzi, że należy położyć większy nacisk na budowanie kompetencji wokół programowania/IT.
Jacek Opala, dyrektor rozwoju sprzedaż w Exact Systems, zwraca uwagę, że coraz większe problemy kadrowe w automotive są wynikiem nie tylko zmiany technologicznej, jaka dokonuje się obecnie w branży. – To pochodna także nowych inwestycji motoryzacyjnych w Polsce, w związku z którymi rośnie zapotrzebowanie na wykwalifikowaną kadrę. Dlatego tak ważna jest dywersyfikacja kanałów poszukiwania kandydatów oraz własne rozwiązania podnoszące kwalifikacje zawodowe. W Exact Systems prowadzimy innowacyjny projekt edukacyjny „Szkoła Jakości”, który ma zapewnić doskonałe przygotowanie do pracy w dziale jakości. W ciągu ponad 3 lat w szkoleniach wzięło udział ponad 1000 kontrolerów jakości oraz przedstawicieli zakładów motoryzacyjnych. Ponadto, w ubiegłym roku wprowadziliśmy unikalną na polskim rynku platformę e-learningową, która umożliwia zweryfikowanie kompetencji kandydata oraz wdrożenie go w podstawowe obowiązki całkowicie on-line. Tylko wyjście poza schematy umożliwia nam sprostanie wymogom kadrowym – mówi Jacek Opala z Exact Systems.
Metodologia badania:
Badanie „Przemysł 4.0 – motoryzacja, edukacja i wyzwania” zostało przeprowadzone przez firmę Exact Systems na celowej próbie przedstawicieli firm z sektora automotive. Wśród nich znajdują się m.in. producenci samochodów, poddostawcy części i komponentów samochodowych takich jak wycieraczki, szyby samochodowe, dachy, kolumny kierownicze czy elementy bezpieczeństwa. Wielkość próby wyniosła 48 respondentów z Polski. Badanie zrealizowano metodą telefonicznych wywiadów (CATI), ankiet online oraz ankiet indywidualnych od kwietnia do czerwca 2017 roku.
Więcej informacji o firmie dostępnych jest pod adresem: www.exactsystems.pl.
Sylwia Maj
