Nazywany często koenzymem młodości, koenzym Q10 jest związkiem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania każdej komórki ciała. Bierze udział w procesie oddychania komórkowego, produkuje energię, a także hamuje powstawanie wolnych rodników w organizmie. Jest niezwykle istotny dla prawidłowej pracy mięśnia sercowego. Produkcja koenzymu Q10 maleje wraz z wiekiem.
Charakterystyka i właściwości
Koenzym Q10, inaczej ubichinon, występuje w mitochondriach wszystkich komórek ciała, gdzie jest jednym z ważniejszych składników łańcucha oddechowego. Odpowiada za prawidłową pracę komórek, wykazuje również właściwości naprawcze, przyczyniając się do wydłużenia ich życia. Okazuje się, że przy redukcji stężenia koenzymu Q10 w komórce o 25%, funkcjonowanie komórek zostaje zaburzone, natomiast przy obniżeniu zawartości koenzymu o 50% – 70% – komórka ginie. Ubichinon bierze udział w bieżącym wytwarzaniu wysokoenergetycznych cząstek ATP, odpowiedzialnych za dostarczanie organizmowi energii potrzebnej do życia. Jest zatem niezbędny
do prawidłowej pracy organów zużywających najwięcej energii, m.in. serca i mózgu. Koenzym Q10 wspomaga pracę nie tylko serca, ale też mięśni szkieletowych, wpływa również na obniżenie ciśnienia krwi. Jego największe stężenie znajduje się w komórkach tworzących serce, wątrobę, nerki oraz trzustkę.
Źródła
Koenzym Q10 w głównej mierze pochodzi ze źródła endogennego, tzn. jest wytwarzany przez organizm ludzki. Z syntezy w organizmie pochodzi aż 75% poziomu koenzymu, a jedynie
25% dostarczane jest ze źródeł pokarmowych. Najwięcej ubichinonu zawierają:
• Ryby i mięso (wołowina, wieprzowina, drób)
• Jaja
• Nabiał
• Orzechy
• Oleje
Na związek niekorzystnie wpływa wysoka temperatura – obróbka termiczna powoduje utratę
ok. 14%-32% zawartości koenzymu Q10. Związek należy stosować podczas posiłku lub bezpośrednio po nim, ponieważ jest rozpuszczalny w tłuszczach.
Zapotrzebowanie
Własna produkcja (źródło endogenne) koenzymu Q10 spada wraz z wiekiem. Pierwsze znaczne obniżenie jego poziomu jest zauważalne już po 35. roku życia. Z kolei u osób po 50 r.ż. synteza koenzymu jest aż o połowę mniejsza niż u osób po 20 r.ż. Obciążenie fizyczne i psychiczne również przyczynia się do znacznego spadku stężenia ubichinonu w organizmie. Dlatego zapotrzebowanie
na koenzym Q10 wzrasta u osób:
• cierpiących na choroby sercowo naczyniowe, w tym stosujących statyny, ponieważ hamują one ważny enzym biorący udział w syntezie koenzymu Q10
• z przyspieszoną przemianą materii
• cierpiących na chorobę Parkinsona
• zmagających się z migrenami
• aktywnych fizycznie
• po 35. roku życia
Skutki niedoboru
Obniżenie poziomu koenzymu Q10 w organizmie powoduje zróżnicowane objawy, do których należą:
• uczucie zmęczenia/zespół przewlekłego zmęczenia
• osłabienie wydolności komórek mięśnia sercowego, a następnie całego serca, co prowadzi
do powstawania niekorzystnych objawów klinicznych
• fibromialgia (uogólniony ból mięśni i stawów)
• depresja
Aby uniknąć objawów niedoboru warto po konsultacji z lekarzem lub dietetykiem rozważyć zwiększenie naturalnych źródeł koenzymu w diecie oraz jego dodatkową suplementację.
Kinga Bielicka
