25 lat Teatru Tetraedr w 800-lecie Raciborza

8 pokoleń i prawie 300 aktorów amatorów, dziesiątki spektakli i tyle samo nagród; obecność na największych w Polsce festiwalach teatralnych; oceany gromkich braw, uśmiechów, wzruszeń i łez radości – Raciborski Offowy Teatr Tetraedr świętuje swój srebrny jubileusz. Jednak jego „teatralna mama”- Grażyna Tabor zapowiada, że huczne urodziny odbędą się w przyszłym roku, a zaprosi na nie wszystkich raciborzan oraz miłośników sztuki teatralnej. Będzie się działo.

Teatr TETRAEDR to nie tylko zdolni aktorzy amatorzy, to przede wszystkim silnie związana ze sobą grupa. Łączy ich wspólna pasja oraz przyjaźń. Wielokrotnie zmieniał się skład TETRAEDRU, ale reżyser pozostawał ten sam, to Grażyna Tabor. Kobieta szalenie inteligentna, pełna pasji i zaangażowania, dla której „niemożliwe staje się możliwe”. Posiadająca dar nie tylko odkrywania talentów, ale i dobrych cech w ludziach. Osoby, które trafiły „pod jej skrzydła” są spełnione i szczęśliwe. Grażyna Tabor nie tyle tworzy teatr, co żyje nim. Każda rozmowa z nią to materiał na ciekawą książkę, film lub doskonałą pracę doktorancką.

25 lat odkrywania
Grażyna Tabor docenia każdą chwilę spędzoną ze swoimi podopiecznymi, ale te do których wraca najczęściej to pierwsze lata swojej działalności. – Czuję ten szmat czasu jaki upłynął od pierwszego zagranego wspólnie spektaklu. Mimo, że dopiero raczkowaliśmy w świecie teatru, uczyliśmy się siebie nawzajem, odkrywaliśmy czym jest teatr; że jedną sztukę można wystawiać kilka razy; wspólne spotkania dawały nam ogromną radość, dziś powiedziałoby się „fun”. Pierwszy spektakl zrobiliśmy na podstawie śmierci Woody Allena i to był początek pięknej przygody – mówi Grażyna Tabor. Z każdym kolejnym spotkaniem grupa nabierała odwagi, większego doświadczenia. Pracowali nad coraz trudniejszymi materiałami. Zaczęli wyjeżdżać na festiwale, z których często wracali z nagrodami i wyróżnieniami. Dziś nie sposób ich policzyć. Ich największe przeboje to: „Goldeny Renety” grane wielokrotnie przez wiele lat, „What a bloody story” – teatr absurdu doprowadzony do granic możliwości; „Gwoli jakiejś tajemnicy”, na podstawie pamiętnika Stefana Czarnieckiego, Witolda Gombrowicza, czy „Sklepy Cynamonowe”.

Z teatrem przez życie. Przyjaźnie i kierunki
– Tetraedr był dla mnie miejscem, gdzie mogłem swobodnie rozwijać swoją pasję, kreatywność i realizować się twórczo jako aktor, muzyk i reżyser. Byłem wtedy w liceum i bardzo potrzebowałem takiej przestrzeni. To była dla mnie super przygoda – kilka razy w tygodniu wsiadałem w „malucha” i dojeżdżałem z Kietrza do Raciborza na próby. W Tetraedrze miałem wielu przyjaciół. Bardzo lubiłem spędzać z nimi czas. Nigdy nie zapomnę naszych wspólnych wyjazdów na festiwale do Warszawy, Nysy, Złotowa…i na wakacje. Dziękuję Grażyna, że mi na to pozwoliłaś – mówi z sentymentem Mateusz Przyłęcki, absolwent PWST w Krakowie, aktor i reżyser.

Dla Asi Nitefor Dom Kultury, czyli dzisiejsze Raciborskie Centrum Kultury, gdzie odbywały się spotkania aktorów Tetraedru był drugim domem, a Grażynę Tabor do dziś nazywa „teatralną mamą”. – Gdy w 1999 r. zaczęłam swoją przygodę z Tetraedrem, Dom Kultury przy ulicy Chopina spełniał dla nas swoją funkcję dosłownie. Spędzaliśmy tam tyle czasu, że był wówczas naszym drugim domem. Były to cudowne czasy mniejszego pośpiechu, bez monitoringów i alarmów. Po próbach często siedzieliśmy do późna, pijąc herbatę i rozmawiając o sztuce, śpiewając, opowiadając historie. Cieszyliśmy się sobą, naszą teatralną bohemą i plemienną bliskością. W sali kameralnej do Orkiestry Antycznej Gardzienic, przy zgaszonych światłach tańczyliśmy do utraty tchu. Jako członkowie teatru mieliśmy darmowy wstęp na większość wydarzeń artystycznych, które odbywały się w RCK oraz na filmy w DKF, kulturę chłonęliśmy więc nieustannie – opowiada Asia Nitefor, obecnie artystka uliczna, wokalistka, założycielka Street Art Masters-living statues factory.
TETRAEDR od zawsze uchodził za teatr trudny, stąpający na granicy absurdu. Jego członkowie mimo, że byli amatorami, przejawiali ogromny talent. To czego nauczyli się u boku Grażyny Tabor, zaowocowało w ich dorosłym życiu. – Byliśmy bardzo związaną ze sobą grupą, spędzaliśmy razem każdą wolną chwilę. Był taki moment, że nazywaliśmy Grażynę Tabor naszą teatralną mamą. Któregoś roku, w dniu jej urodzin urządziliśmy na sali kameralnej przyjęcie – niespodziankę, był nawet tort w kształcie maski teatralnej – wraca wspomnieniami A. Nitefor.

Z TETRAEDRU na szklany ekran
Kolejnym przykładem ogromnego talentu jest Magdalena Grąziowska. Jedna z najlepiej rokujących aktorek młodego pokolenia. Występuje na deskach teatrów w całym kraju. Widzowie mogli oglądać ją w popularnych serialach, tj. Majka, Londyńczycy 2, czy niedawno Barwach Szczęścia. – Dzięki Tetraedrowi została mi zaszczepiona miłość do teatru. Przygoda, którą zaczęłam z Grażyną Tabor w wieku 14 lat trwa do dziś. I ta przygoda, pomimo różnych zawirowań, również rozczarowań jest jedną z najpiękniejszych w moim życiu. Bo to w teatrze znajduję wytchnienie; sztuka teatru daje mi oderwanie od rzeczywistości i paradoksalnie, dzięki właściwości oczyszczenia, trzyma mnie w jakimś magicznym poczuciu stabilności – przyznaje popularna aktorka Magda Grąziowska. Warto dodać, że w październiku w ręce aktorki trafiła prestiżowa nagroda im. Aleksandra Zelwerowicza za najlepszą kreację aktorską w Polsce, w sezonie 2016/2017.

Teatralną drogą do spełnienia
Przez ponad 10 lat w Tetraedrze grała również Kamila Besz, filolog i autorka zwycięskich opowiadań w konkursie „Racibórz prozą zaczarowany”, obecnie dziennikarka Radia Vanessa. – Jestem filologiem z wykształcenia i z zamiłowania, więc naturalnym i podstawowym filtrem, przez który przepuszczam wszystkie moje doświadczenia, jest słowo. W Tetraedrze słowo było traktowane bardzo oszczędnie, ale jednocześnie z pietyzmem, z uważnością. I tego właśnie tutaj się nauczyłam obserwując Grażynę i mając przyjemność z nią pracować – uważności: na słowo, na drugiego człowieka, na siebie, na emocje, jakie towarzyszą nam w różnych momentach naszego życia. To był wyjątkowy czas, bardzo jestem szczęśliwa, że miałam możliwość ponad 10 lat przeżywać teatralną przygodę, bo praca w Tetraedrze otworzyła mi wiele pięknych dróg, którymi idę do dzisiaj i czuję się spełniona – zapewnia Kamila Besz.

Lata spędzone przy boku Grażyny Tabor w Tetraedrze, wszystko czego się nauczyli i doświadczyli, miało i nadal ma ogromny wpływ na ich życie. Na to jakimi są ludźmi, czym się zawodowo zajmują i w jakim kierunku poprowadzili swoje życie. – Jesteśmy za to ogromnie wdzięczni. Teatr dał nam szeroki wachlarz umiejętności, odwagę podążania własną ścieżką, asertywność, otwarty umysł, zapoczątkował pasję podróżniczą oraz dał nam siebie nawzajem, czyli grono wspaniałych przyjaciół – mówią zgodnie byli aktorzy raciborskiego Teatru TETRAEDR.

Chociaż srebrny jubileusz teatru wypada właśnie teraz, co zbiegło się z jubileuszem 800-lecia nadania praw miejskich Raciborzowi, aktorzy świętować będą dopiero w przyszłym roku. – Każdą naszą okrągłą rocznicę świętowaliśmy z wielką pompą, ale do tej chcemy się jeszcze lepiej przygotować. Chcemy, aby to wyjątkowe wydarzenie nie było tylko dla nas, ale mieszkańców Raciborza. Chcemy im nie tylko pokazać dobre przedstawienie, ale opowiedzieć o teatrze, zaszczepić w nich zamiłowanie do sztuki. Dlatego przygotowujemy naprawdę coś wyjątkowego – zapowiada Grażyna Tabor. Tymczasem, 10 grudnia o godz. 15.30, na raciborskim Rynku będzie można posłuchać „Kolędników” w wykonaniu grupy TETRAEDR.
Justyna Korzeniak
Zdjęcia: Archiwum Sabiny Mostek