Wina musujące z roku na rok zyskują na popularności. Choć kojarzone były głównie z karnawałem, stały się napojami na każdą okazję. Kiedy i dlaczego bąbelki są ważne?
W Polsce wina musujące były napojami na specjalne okazje: Sylwestra, urodziny, wesele, karnawał. Od kilku lat wzrasta ich popularność, bo napoje z bąbelkami latem orzeźwiają organizm. i schładzają są doskonałe również w czasie upałów. ami można schłodzić się latem. To dlatego, że schłodzone napoje z bąbelkami są uważane za dobry sposób na orzeźwienie – mówi Remigiusz Zdrojkowski.
Jaki początek miała tradycja witania Nowego Roku szampanem?
Kampania reklamowa wina szampańskiego, która trwała przez cały XIX w. zapoczątkowała tradycję. Była ona adresowana do nowo powstałej burżuazji. Szampan symbolizował splendor, możliwość zabawy i królewski przepych, czyli sposób życia arystokracji. Kampania reklamowa była skuteczna, bo młodzi przedstawiciele zamożnego mieszczaństwa bardzo szybko jej ulegli. Chcąc żyć jak arystokracja, zaczęli przejmować jej zewnętrzny styl życia. Zakładali na siebie ogromne ilości biżuterii, masowo pobierali lekcje francuskiego, by tu i ówdzie rzucić francuskim zwrotem, i oczywiście pili szampana.
Skąd wzięła się nazwa szampana?
Pod koniec XIX wieku na każdym balu karnawałowym wydawanym zarówno przez arystokrację, jak i burżuazję, nie mogło zabraknąć szampana. Z czasem zwyczaj przeszedł także do innych warstw społecznych. Nazwa trunku była zarezerwowana dla Szampanii i była to dość droga przyjemność, więc ci, którym nie zależało na splendorze lub nie dysponowali odpowiednim budżetem, przerzucili się na wina musujące spoza Francji. W Polsce kupowano jeszcze do niedawna rozmaite wersje Sowietskoje Igristoje. Dziś coraz częściej wybieramy włoskie prosecco czy hiszpańska cava.
Jak powstało wino musujące?
Pierwsza butelka wina musującego wyprodukowana metodą tradycyjną powstała w Szampanii ponad 300 lat temu. Po dziś dzień metoda ta prawie nie uległa zmianom. Proces produkcji polega na podwójnej fermentacji. Do sfermentowanego już wina dodawane są specjalne drożdże oraz mieszanka win. Butelki zamyka się i wówczas fermentacja zachodzi ponownie. Wtedy powstaje dwutlenek węgla, widoczny w postaci bąbelków. Efektem jest niestety osad po obumarłych drożdżach. W pozbyciu się go pomaga metoda remuage, czyli obracanie butelek na stojaku. To powoduje, że zanieczyszczenie gromadzi się w szyjce butelki, a tam jest wymrażane.
Gdzie produkowano wina musujące poza Francją?
Oprócz francuskiej Szampanii najlepsze wina musujące produkowane są w Alzacji, Burgundii, a poza Francją – we Włoszech (prosecco), Hiszpanii (cava), Rosji, czy Niemczech. Metoda szampańska ma to do siebie, że uprawa winogron nie musi się odbywać w bardzo ciepłych krajach, zatem wina musujące są wytwarzane również w Anglii czy Kanadzie. Być może znajdzie się dla nich miejsce także w Polsce?
Jak bąbelkowane są wina musujące?
Metoda szampańska nie jest jednak jedynym sposobem „bąbelkowania” napoju. Inną jest saturacja. To chyba najłatwiejsza, a przede wszystkim najtańsza metoda produkcji wina musującego. Polega na dodaniu do wina dwutlenku węgla w sztuczny sposób. Dzięki temu napój jest nasycony dużymi, szybko ulatniającymi się bąbelkami. Metoda Meretta różni się od klasycznej rodzajem butelki. W tym przypadku stosowane są butle z grubszego szkła. Dzięki temu tworzy się ciśnienie, w wyniku czego powstałe bąbelki zostają lepiej uwięzione w winie, a wino musujące jest bardziej nasycone (bardziej musuje w porównaniu do szampana).
Jaka jest najstarsza metoda bąbelkowania?
Najstarsza jest metoda pradawna, analogiczna do metody klasycznej. Odróżnia się jednak tym, że po osiągnięciu 10-11% alkoholu, fermentacja zostaje celowo zatrzymana. Wino wlewa się do butelek odpornych na wysokie ciśnienie. Następnie są one przechowywane w odpowiedniej temperaturze, sprzyjającej ponownej fermentacji, która kończy się w butelce. Wino jest bardzo musujące i zawiera większą ilość alkoholu.
Wino musujące ulubionym napojem?
Wyniki sprzedaży nie pozostawiają złudzeń. Wino musujące to już nie tylko trunek na Sylwestra, wielką uroczystość czy wystawny bankiet. Takie napoje stają się coraz bardziej powszechne i wielu Polaków delektuje się nimi nie tylko od święta – mówi Remigiusz Zdrojkowski, z firmy XBS PRO-LOG. Polski potentat hurtowej sprzedaży alkoholi, grupa Ambra podaje, że najważniejszym motorem sprzedaży były wina musujące, których sprzedaż wzrosła o 29 proc.! Tylko do końca kwietnia 2022, Polacy wydali na te trunki ponad 688 mln zł.
Jakie typy win musujących są najpopularniejsze?
Szampan to chyba wciąż synonim wina musującego. Powstaje z trzech odmian winogron: pinot noir, pinot meunier i chardonnay. Takie wino musi dojrzewać minimum 15 miesięcy, a najlepsze butelki spędzają w piwnicach producentów nawet dekadę lub więcej. Wino produkowane ze szczepu glera o jabłkowym aromacie chętnie pijane jest zwłaszcza latem. Produkowane jest metodą Charmata. Cava pochodzi z Hiszpanii, a konkretniej z Katalonii. Wytwarzane jest metodą tradycyjną, przechodzi powtórną fermentację w butelce. Vino verde, portugalskie wino zielone, delikatnie musujące. Zawiera nuty cytrynowe lub jabłkowe, w zależności od szczepu z jakiego jest wyprodukowane.
Jakie wina musujące pija się we Francji?
We Francji są różne rodzaje wina musującego. Poza szampanem, który jest nazwą zastrzeżoną od 1911 r. dla wina produkowanego wyłącznie w Szampanii, popularnym rodzajem są cremanty, które charakteryzują się wyczuwalnym aromatem gruszek czy jabłek. Są produkowane przez kilka regionów Francji i jeden w Luksemburgu. Najbardziej znany cremant wytwarza Alzacja. Znane i lubiane są także trunki z doliny Loary i Jury. Cremanty to wina kupażowane, ale zdarzają się jednoszczepowe wina, których podstawę stanowi szczep pinot gris lub riesling.
Do czego pasują wina musujące?
Aby wino mogło się nam zaprezentować się w pełnej krasie, należy zapewnić mu odpowiednią oprawę. Przede wszystkim wina podajemy schłodzone w temp 3-10 stopni C. Podczas otwierania butelki nie kierujemy jej w stronę swoją ani innych osób, ponieważ ciśnienie wewnątrz bywa czterokrotnie wyższe niż w oponach samochodowych, a korek może wystrzelić z prędkością nawet 50 km/h!
W jakich kieliszkach podaje się wino musujące?
Kieliszki mogą być różne. Od wysokich i wąskich – do rozszerzającej się ku górze czaszy. Puryści polecają jednak klasyczne – szerokie i niewysokie. Trunek może wówczas swobodnie musować na dużej powierzchni, skupiając swój aromat na skraju czaszy. Wino musujące lub szampana należy nalewać pod kątem, by ograniczyć utratę rozpuszczonego dwutlenku węgla oraz zapobiec nadmiernemu spienieniu trunku.
Wina musujące jako aperitif?
Wina musujące często pija się jako aperitif, aby pobudzić soki trawienne. Np. prosecco dobrze łączy się z dojrzewającą szynka prosciutto i melonem. Ten rodzaj win będzie pasował do potraw na bazie na grzybów, łagodnych serów czy białych szparagów. Nieźle wychodzi też połączenie z kuchnią azjatycką. Bąbelki to także dobry dodatek do ryb i owoców morza. Specjaliści polecają podlać odrobiną prosecco klasyczne, smażone krewetki. Wina musujące pasują również do deserów.
Marcin Pietraszek
